Primair hyperaldosteronisme

Bij een primair hyperaldosteronisme wordt er in de bijnieren teveel van het hormoon aldosteron gemaakt. Het aldosteron heeft invloed op de water- en zouthuishouding in het lichaam. Bij een te hoog gehalte aan aldosteron kan er een verhoogde bloeddruk en een laag gehalte aan kaliumzout in het lichaam ontstaan.

Trude, 58 jaar

Ze werkt als personeelsfunctionaris bij een verzekeringsmaatschappij. Ze houdt van haar werk en van haar collega’s. Ze maakt lange werkdagen met de laatste tijd veel personeelwisselingen vanwege een reorganisatie. De laatste tijd heeft ze last van hoofdpijn en ze voelt zich niet helemaal top. Zou het de overgang zijn? Is het haar werk?

Infographic
Wat is primair hyper-aldosteronisme?
Mini-docu over primair hyper-aldosteronisme
Mini-docu over diagnostische vertraging

Gratis producten bij lidmaatschap

Bij een lidmaatschap ontvangt u gratis producten en andere handigheden

Infographic
Wat is primair hyper-aldosteronisme?
Mini-docu over primair hyper-aldosteronisme
Mini-docu over diagnostische vertraging
FAQ primair-hyperaldosteronisme

Na een succesvolle operatie aan een eenzijdig adenoom daalt de aldosteron naar normaal en stijgt het kalium terug naar normaal, zonder dat je daar dan in de toekomst nog medicijnen of kaliumdrank voor hoeft te gebruiken. De schade die bij PHA ontstaat aan hart en bloedvaten wordt vrijwel zeker niet alleen door de hoge bloeddruk veroorzaakt maar ook door het aldosteron zelf. Medicijnen zoals spironolacton of eplerenon remmen wel die directe invloed maar worden niet altijd voldoende gedoseerd of geven bijwerkingen.

Nee helaas. De hoge bloeddruk zelf blijft bij ruim de helft van de patiënten bestaan, ook als de aldosteronwaarde weer normaal is. De behandeling van de bloeddruk is wel veel eenvoudiger. Daarvoor is dan geen spironolacton meer nodig, patiënten kunnen dan “gewone” bloeddrukverlagers gebruiken die vaak makkelijker te verdragen zijn.

Nee, het gebruik van spironolacton kan worden gestaakt als de operatie succesvol is. Er kan geswitcht worden naar ‘normale’ bloeddrukverlagende middelen.

In 10% van de gevallen daalt de aldosteron niet en kan het zijn dat ook de overgebleven bijnier nog steeds teveel aldosteron produceert. De diagnostiek is dan blijkbaar toch niet juist geweest, en ja dat komt voor. Die patiënten zullen dan wel spironolacton moeten gebruiken. Er is geen alternatief, immers als ze niet worden geopereerd is dat gebruik van spironolacton natuurlijk ook noodzaak (en wel levenslang!).

ja, na een geslaagde operatie verbetert de kwaliteit van leven. Geslaagd wil zeggen, dat het adenoom met succes is verwijderd. Dit is misschien wel het belangrijkste argument om altijd te streven naar een operatie als er sprake is van een adenoom.

Er zijn twee hoofdvormen van PHA: een adenoom (gezwel) op een van de bijnieren of beide bijnieren zijn gezwollen (hyperplasie, ofwel talloze micro adenomen). Deze vormen worden vaak kortweg aangeduid met enkelzijdig of dubbelzijdig PHA. Eigenlijk is de ziekte van Conn de eerste vorm die werd ontdekt, die met enkelzijdig adenoom. Er zijn ook nog zeldzamer vormen, zoals een niet goedaardig gezwel of familiair gebonden PHA.

De dubbelzijdige vorm van PHA komt vaker voor (ongeveer 2/3 of 1/3).

Dubbelzijdig PHA kan alleen behandeld worden met medicijnen, levenslang. De belangrijkste medicijnen daarbij zijn spironolacton of Eplerenon. Spironolacton is het middel van eerst keus maar gaat regelmatig gepaard met bijwerkingen. Eplerenon geeft minder bijwerkingen maar is ook minder krachtig waardoor de dosis en dus de bijwerkingen ook weer toenemen.

Er zijn familiaire vormen van PHA maar deze zijn vrij zeldzaam (enkele procenten) .

Ja dat moet u blijven gebruiken eventueel aangevuld met andere bloeddruk verlagende medicijnen.

In het eerste kwartaal van 2018 is er een groot onderzoek gepubliceerd door een aantal artsen uit het Radboudumc. Uit dit artikel blijkt dat de kwaliteit van leven verbetert na start van spironolacton of eplerenon. Helaas blijft de kwaliteit van leven gemiddeld minder dan bij mensen zonder PHA. Daarnaast worden ook vaak depressie en angststoornissen (naast andere psychische problemen) gemeld.

Het onderzoek is gepubliceerd in The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 103, Issue 1, 1 January 2018, Pages 16–24 voor diegene die het artikel over dit onderzoek wil opzoeken.