Publicatiedatum: 9 september 2021

In het kort:

• Het gebruik van medicijnen kan risico’s met zich meebrengen.
• Medicijnen met corticosteroïden hebben een risico op bijnierschorsinsufficiëntie.
• Het is niet bekend waarom de éne patiënt bijnierschorsinsufficiëntie krijgt en de andere patiënt niet. 
• De patiënt krijgt een behandeling gericht op herstel van de functie van de HPA-as.
• Herstel betekent het afbouwen van medicijnen met corticosteroïden en de bijnier stimuleren cortisol te gaan aanmaken.
• Het gebruik van deze medicijnen mag niet in één keer worden gestopt.
• Afbouwen kan gepaard gaan met klachten. De een heeft er meer last van dan de ander. 
• Helaas kunnen niet alle patiënten herstellen en blijven zij afhankelijk van tabletten met  hydrocortison.

Wat kan er gebeuren?

Ten gevolge van het gebruik van medicatie met cortisol of synthetische vormen van cortisol kan het gebeuren dat de bijnieren geen cortisol aanmaken. Dat heet bijnierschorsinsufficiëntie en dit kan leiden tot een bijniercrisis. Een bijniercrisis is een levensgevaarlijke situatie.

Wanneer er sprake is van bijnierschorsinsufficiëntie dan werkt de HPA-as niet meer. De HPA-as is een nauwkeurig afgesteld evenwichtssysteem van hormonen. Dit evenwicht is verstoord geraakt door de genoemde medicatie. De bijnieren maken daardoor geen cortisol meer aan en wanneer gestopt wordt met de medicatie wordt de hoeveelheid cortisol in het bloed te laag. Dit is niet wenselijk.

Na deze constatering neemt de arts in overleg met de patiënt een besluit over de medicatie. Er zijn in grote lijnen drie mogelijkheden:

1. De medicijnen met corticosteroïden worden gestaakt omdat bijvoorbeeld het onderliggende probleem is genezen.
2. De medicijnen met corticosteroïden werken onvoldoende en worden vervangen door een ander medicijn. Een voorbeeld is wanneer mensen budesonide voor astma gebruiken. Zij krijgen een ander medicijn voorgeschreven zoals Alvesco (cyclesonide).
3. De medicijnen met corticosteroïden worden vervangen door zogenaamde biologicals. Dit is een nieuw type medicijn. Dit gebeurt vaak bij mensen die bv. zware astma, IBD of artritis hebben en niet te behandelen zijn met traditionele medicijnen, zoals prednison.

Bron: BijnierNET