Richtlijnen zijn net als lantaarnpalen; ze vormen misschien wel het licht in de duisternis, het is slechts een dronkenman die zich eraan vasthoudt’. Een luid gebulder steeg op in de zaal, waar de spreker deze boude uitspraak (in het pre COVID-19 tijdperk) deed. Kennelijk had hij het niet zo op met een dergelijke leidraad of baken voor de clinicus practicus. Een veel gehoord tegenargument is namelijk dat een richtlijn een momentopname is, welke op moment van verschijnen al ingehaald is door literatuur die de geponeerde stellingen in een dergelijk stuk tegen kunnen spreken. Point well taken; daarom ben ik zelf ook een groot voorstander van een zogenaamd ‘levend document’, waarin een continue update van relevante literatuur kan worden geïmplementeerd. En natuurlijk is niet alles in beton gegoten; in een richtlijn worden grondregels beschreven, instructies gegeven en randvoorwaarden gecreëerd. Het is geen wet.

Geldt dat dan voor elke, individuele, patiënt? Het antwoord is luid en duidelijk: NEE. Voor de uiteindelijke behandeling of behandelovereenkomst tussen arts en patiënt is er altijd ruimte voor een op maat gesneden behandeling, een interpretatie van de richtlijn. De plaats waar dat besproken dient te worden heet de spreekkamer van de dokter; de manier om tot een dergelijk besluit te komen: ‘shared decision making’. Vervolgens zal dit besluit getoetst dienen te worden binnen het multidisciplinaire overleg, waar de hoofdbehandelaar wel met een goed verhaal moet komen als hij afwijkt van de richtlijn. Topzorg anno 2020.

Bron: BijnierNET / Menno Vriens